Neuromobilizacja nerwu – komu pomoże?
Dzisiaj chciałbym przybliżyć Wam ciekawy temat neuromobilizacji. Zapewne wielu z Was spotkało się z tym hasłem podczas wizyty u fizjoterapeuty, ale pewnie nie każdy wie czym jest i komu jest polecana. Jest to popularne uzupełnienie terapii, podczas której wykorzystywana jest neurodynamika, a więc praca nad mobilnością układu nerwowego. Jeżeli zastanawiacie się jaki wpływ ma neuromobilizacja na układ nerwowy lub czy są jakieś przeciwwskazania do jej wykonania, to dzisiejszy artykuł jest dla Was.
Budowa oraz rola układu nerwowego
Zacznijmy od tego, jak w zasadzie zbudowany jest układ nerwowy? Anatomicznie układ nerwowy składa z Centralnego Układu Nerwowego (CUN) oraz Obwodowego Układu Nerwowego (OUN). Oba te układy tworzą jedność. Część centralna składa się z nerwów czaszkowych, które rozpoczynają się w mózgu, a także nerwów rdzeniowych pochodzących z rdzenia kręgowego. Układ ten odpowiada za przewodzenie impulsów nerwowych. Obwodowy układ nerwowy pośredniczy miedzy CUN, a narządami. Impulsy przenoszone są poprzez komórki nerwowe zwane neuronami. Komórki przesyłające informacje do mózgu nazywane są neuronami czuciowymi, a komórki przesyłające informację w drugą stronę neuronami motorycznymi.
Neuromobilizacja – co to jest?
Układ nerwowy jest dynamiczny, zmienia swoje napięcie w zależności od potrzeby sytuacji. Posiada on duże możliwości adaptacji. Musi on dostosować się do wszystkich aktywności które wykonuje nasze ciało podczas dnia zaczynając od prostego skłonu, po najbardziej rozbudowane czynności wykorzystujące napięcie ciała w różnych kierunkach jak. Układ nerwowy jest w ciągłym napięciu np. podczas ruchu odwiedzenia rozluźniamy nerw skórny boczny uda, ale automatycznie rozciągamy nerw zasłonowy. Neuromobilizacje są techniką pozwalającą poprawić ruchomość tkanki nerwowej oraz pozbyć się objawów występujących na skutek zaburzenia mobilności tej tkanki. Podczas neuromobilizacji wykorzystujemy ruchy ślizgu tak, aby w danym przypadku bardziej nie traumatyzować tkanki nerwowej oraz ruchy rozciągania, które są ich mocniejszą formą tej techniki. Neuromobilizacje wykonuję się poprzez delikatne ruchy pulsacyjne. Podczas ćwiczeń mogą występować delikatne odczucia mrowienia, rozciągania.
Co może sugerować potrzebę wykorzystania neuromobilizacji?
Istotnym elementem dobrze funkcjonującego układu nerwowego jest odpowiednie ukrwienie oraz odżywienie tkanki nerwowej. Ukrwione są one przez własne naczynia krwionośne, które wysoce wrażliwe są na naciski oraz napięcia w sąsiedztwie nerwów. Dlatego potrzebę wykorzystania neuromobilizacji sugerować mogą objawy takie jak:
- Zaburzenia czucia takie jak mrowienie, drętwienie;
- Występujące bóle często połączone z promieniowaniem w dalsze okolice oraz mrowienia;
- Ograniczona ruchomość stawów;
- Obniżenie siły mięśniowej, zaniki mięśni.
Aby poprawnie dobrać ćwiczenia mobilizacyjne, należy najpierw poprawnie zdiagnozować problem i potwierdzić, że objawy są wynikiem zaburzenia w neurodynamice czyli ruchomości tkanki nerwowej. Testy neurodynamiczne powinny być wykonane przez fizjoterapeutę ze szczególną starannością, ponieważ każdy punkt testu jest odpowiednio dostosowany do obciążenia konkretnych struktur nerwowych, a podczas braku, jednej ze składowych wyniki badania będą przekłamane. W testach tych porównujemy ze sobą lewą oraz prawą stronę.
Do najpopularniejszych testów neurodynamicznych sprawdzających mechaniczną oraz fizjologiczną mobilność układu nerwowego należą:
- Test Slump- podstawowa wersja testu przedstawia napięcie nerwu kulszowego;
- Test SLR- również jest testem na nerw kulszowy, wariacje tego badania pozwalają nam także ocenić skalę napięcia nerwu strzałkowego, nerwy piszczelowego oraz nerwu łydkowego;
- Test PKB- test napięcia nerwu udowego;
- Testy ULNT- wariacje testów sprawdzają namiecie nerwów w kończynie dolnej takich jak pośrodkowy, łokciowy oraz promieniowy.
Neuromobilizacja jak każda terapia posiada przeciwskazania do jej wykonywania:
- Choroby nowotworowe układy nerwowego;
- Infekcje układu nerwowego;
- Uszkodzenia mechaniczne układu nerwowego zarówno centralnego jak i obwodowego np. przecięcie;
- Objaw ogona końskiego.
W jakich schorzeniach możemy wykorzystać neuromobilizacje?
Techniki neuromobilizacji wykorzystujemy przy powszechnie występujących schorzeniach oraz takich, podczas których zaburzona jest praca układu nerwowego.
Neuromobilizacja nerwu kulszowego wykorzystywana jest miedzy innymi w tzw. rwie kulszowej, gdzie podrażniony jest nerw kulszowy. Odczuwalne jest, wtedy promieniowanie do tylnej części kończyny dolnej. Może dotyczyć to od mięśni pośladkowych, ale promieniowanie może występować aż po mięśnie łydki.
Neuromobilizacja nerwu łokciowego również jest często wykorzystywaną lokalizacją. Często dochodzi do ucisku nerwu łokciowego w okolicach stawu łokciowego po urazach. Równie często tkanka ta podrażniona jest na skutek przeciążenia np. nadmienię rozbudowanych głów mięśnia zginacza łokciowego nadgarstka. Wskazaniami mogą być min. mrowienia bądź zaburzenia czucia w V palcu oraz połowie IV.
Neuromobilizacja nerwu pośrodkowego wykorzystywana jest podczas schorzenia zwanego cieśń nadgarstka. Jest to schorzenie polegające na ucisku nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka. Objawy zazwyczaj występują w okolicy kciuka, palca wskazującego, palca środkowego oraz serdecznego. Często schorzenie to dotyczy osób pracujących przy komputerze poprzez trzymanie nadgarstków na krawędzi biurka.
Neuromobilizacja nerwu udowego wykorzystywana jest podczas problemów z zaburzeniem pracy nerwu zaopatrującego przednią część uda, ale również w późniejszych etapach może promieniować do wewnętrznej strony łydki oraz kostki przyśrodkowej.
Neuromobilizacje jako praca domowa
Ćwiczenia neuromobilizacyjne wykorzystywane są bardzo często zarówno w pracy w gabinecie oraz jako praca domowa. Odpowiednie obciążenie nerwu zazwyczaj wymaga specyficznej pozycji, którą fizjoterapeuta może dopracować w trakcie terapii. Praca pacjenta w domu jest kluczem do przeprowadzania odpowiedniej terapii, dlatego osobiście lubię wykorzystywać automobilizacje w prostych pozycjach do samodzielnej pracy pacjenta w domu. Ćwiczenia te wymagają wielu powtórzeń, więc samodzielna praca w domu pozwala uzyskać szybsze oraz mocniejsze efekty terapii.
Czy neuromobilizacje to forma terapii dla Ciebie?
Jeśli posiadasz objawy wymienione w artykule między innymi mrowienie, drętwienie albo obniżenie siły mięśniowej to zapraszam do Centrum Fizjoterapii Funkcjonalnej w Gdańsku Oliwie. Każdy z naszych fizjoterapeutów zdiagnozuje Twój problem, a gdy będzie taka potrzeba wykona z Tobą neuromobilizacje!
Przedstawiłem Wam dziś czym jest neuromobilizacja, jakie jest jej zastosowanie i co może sugerować potrzebę jej użycia. Jest to fantastyczna metoda pozwalająca uporać się z wieloma problemami układu nerwowego. Jeżeli macie pytania, piszcie do nas na adres: gabinet@cff-fizjoterapia.pl
Mgr Fizjoterapii
Jan Białopiotrowicz