Jak wybrać buty dla dziecka?

Wybór odpowiednich butów dla dzieci może być problematyczny. W sklepach i Internecie rodzice mają dostęp do niezliczonej ilości różnych modeli i krojów. Niestety źle dobrane obuwie może prowadzić do powstawania różnych nieprawidłowości w rozwoju stopy oraz całej postawy ciała dziecka. Jakie buty będą najlepsze? W poniższym artykule pomogę Ci poradzić sobie z tym trudnym wyzwaniem.

Budowa stopy dziecka

Stopy dzieci są miękkie, elastycznie i składają się z tkanki chrzęstnej, która z czasem twardnieje i przekształca się w tkankę kostną. W pierwszych latach życia stopy bardzo szybko rosną i kształtują się. Całkowicie wymodelowana stopa składa się aż z 26 kości, które tworzą trzy główne części stopy: przodostopie, śródstopie i tyłostopie.

Stopy są wspierane przez mięśnie, ścięgna i więzadła, które zapewniają ruchomość i stabilność. Dodatkowo łuki stopy (przyśrodkowy i boczny) pomagają w absorpcji wstrząsów i utrzymaniu równowagi. Łuki stopy małego dziecka nie są jeszcze w pełni uformowane i mogą wyglądać na płaskie z powodu podściółki tłuszczowej, która chroni delikatne struktury stopy. Ta poduszeczka tłuszczowa redukuje się wraz z wiekiem – zaczyna zanikać około 3 roku życia i może się utrzymywać do około 5 roku życia.

Kiedy kupić pierwsze buty dla dziecka

Po pierwsze, z zakupem pierwszych bucików nie należy się spieszyć. Dziecięce stopy nie potrzebują żadnych butów, aby wykształcić się w prawidłowy sposób. Pierwsze kroki maluch powinien stawiać w warunkach pełnej swobody ruchu.

Ważne jest, aby stópka nauczyła się obciążać i odciążać paluszki, chwytać i testować swoje możliwości na różnorodnym podłożu – co będzie rewelacyjnym ćwiczeniem nie tylko dla stopy, ale także dla wszystkich zmysłów maluszka.

W domu dziecko powinno chodzić boso lub nosić skarpetki antypoślizgowe, których podeszwa będzie o jeden centymetr dłuższa niż stopa dziecka. Kiedy więc kupić pierwszą parę butów? W obuwie należy zaopatrzyć się wtedy, kiedy dziecko zacznie chodzić na spacery na zewnątrz – jako ochronę przed ewentualnym zranieniem.

Jak często zmieniać buty dziecku

Stopy dziecka rosną w bardzo szybkim tempie. W okresie rozpoczynania chodzenia stopy maluszków rosną aż 1,5 mm miesięcznie, a u trochę starszych dzieci 1mm miesięcznie. Co oznacza, że w przypadku 2 i 3 letnich dzieci stopa dziecka wyrasta z dobrze dobranych butów w ciągu 4-5 miesięcy! Z związku z tak intensywnym wzrostem u dzieci 1-3-letnich stopy powinny być mierzone co dwa miesiące, u dzieci 3-4-letnich co cztery miesiące, a u dzieci 4-6 letnich co ok. 6 miesięcy. W taki sposób można w sposób niezawodny sprawdzić czy buty jeszcze są dobre, czy już za małe.

Należy pamiętać, że dopiero ok. 16 roku życia stopa osiąga swój ostateczny kształt.

Jakie buty wybrać dla dziecka

Buty dla dziecka powinny być przede wszystkim giętkie i elastyczne, aby podążały za ruchem przetaczania stopy i nie upośledzały jej swobody. Dobra podeszwa to taka, która jest cienka, płaska (bez obcasika) i na tyle elastyczna, aby dało się ją łatwo wykręcić na każdą ze stron w tzw. „ósemkę” w 1/3 jej długości. Zapiętek powinien być usztywniany, ale tylko na tyle, aby rodzic mógł go bez problemu ucisnąć i zgiąć. Buciki powinny dobrze trzymać piętę, co zapobiega przesuwaniu się stopy wewnątrz obuwia i minimalizuje ryzyko kontuzji.

Buciki dziecka powinny być również lekkie i przewiewne, aby nie uciskały delikatnej skóry dziecka i nie prowadziły do otarć – doskonale sprawdzą się takie materiały jak skóra czy bawełna. Bucik musi być dopasowany pod względem długości i szerokości. Noski obuwia powinny być na tyle szerokie, aby nie uciskać palców dziecka. Buty powinny być dłuższe o około 12 mm od stopy malucha (6 mm. na oczekiwany wzrost i 6 mm na miejsce dla stopy do przesuwania się w bucie do przodu podczas chodu), aby zapewnić swobodę ruchów i dalszy wzrost stopy.

Obuwie dziecka nie powinno mieć żadnej wyprofilowanej wkładki oraz wysokiej cholewki za kostkę, aby nie ograniczać ruchu w stawie skokowym.

Kiedy kupić obuwie dla dziecka – pora dnia ma znaczenie

Nie kupuj butów maluchowi bez przymierzenia. Dziecko powinno przejść się w wybranym modelu po sklepie, aby sprawdzić, czy na pewno są wygodne i nie zsuwają się podczas chodu. Co ciekawe, na zakupy butów najlepiej wybrać się w godzinach popołudniowych, ponieważ dziecięce stopy są aż o ok. 4% większe po południu niż rano!

Jak prawidłowo zmierzyć stopę dziecka i jak dobrać rozmiar

Do zmierzenia stopy dziecka można użyć kartki bądź kartonu – wystarczy, że dziecko na niej stanie. Należy wyznaczyć skrajne punkty stopy. Można również obrysować całą, obciążoną stopę, uważając jednak na to, aby podczas obrysu nie powiększyć stópki. Podczas zakupów do wykonanego obrysu zawsze konieczne jest dodanie 12 mm na długość stopy.

Czy młodsze dziecko może nosić buty po starszym rodzeństwie

Każde dziecko ma unikalny kształt stopy i sposób chodzenia, co sprawia, że buciki dopasowują się do konkretnej stopy. Używane buty mogą być już zdeformowane i nie zapewniać odpowiedniego wsparcia, co może prowadzić do problemów ze stopami i postawą Twojej pociechy. Dlatego lepiej jest zainwestować w nowe buty, które będą idealnie dopasowane.

Wkładki do butów i buty ortopedyczne jako profilaktyka wad stóp

U standardowo rozwijającego się dziecka nie istnieje konieczność stosowania wkładek czy butów ortopedycznych jako zapobieganie wadom stóp. To właśnie swoboda ruchu i doświadczanie różnego podłoża warunkuje prawidłowy rozwój stopy. Decyzja o zastosowaniu wkładek lub specjalistycznych butów powinna być podjęta przez lekarza lub fizjoterapeutę na podstawie dokładnego badania oraz analizy jego indywidualnych potrzeb rozwojowych. Jest to istotne, aby uniknąć ewentualnych problemów zdrowotnych w przyszłości.

Jakie mogą być konsekwencje źle dobranego obuwia

Źle dobrane obuwie dla dziecka może mieć różnorodne konsekwencje dla jego zdrowia i rozwoju. Złe obuwie może predysponować do powstawania deformacji stóp jak np. płaskostopie czy koślawość. Ponadto niedopasowane buty mogą zakłócać naturalny proces formowania i wzrostu stóp oraz mogą niekorzystnie wpływać na ogólną postawę ciała dziecka, prowadząc do powstawania wad postawy.

Niewłaściwie wyprofilowane buciki mogą doprowadzić do pojawienia się dolegliwości bólowych stóp i kolan, szczególnie po długotrwałej aktywności fizycznej. Dodatkowo buty, które nie zapewniają odpowiedniego wsparcia i amortyzacji, mogą zwiększać ryzyko urazów, takich jak skręcenia czy zwichnięcia stawów.

Kiedy udać się do specjalisty

Jeśli martwisz się wyglądem stopy dziecka lub jego sposobem poruszania się, warto udać się do specjalisty. Oto kilka przykładów niepokojącego wyglądu wad stóp, które mogą być zauważalne już po porodzie:

• stopa wygięta w łuk, przypominająca kształtem sierp – tzw. stopa sierpowata;
• stopa ciągle zgięta podeszwowo, jak u baletnicy, i wygięta w łuk – tzw. stopa końsko-szpotawa;
• stopa, która wygląda jak hak, z palcami skierowanymi w stronę podudzia od przodu – tzw. stopa piętowa;
• stopa z widocznymi różnymi zagięciami lub bruzdami, które mogą wskazywać na stopę końsko-szpotawą lub sierpowatą;
• stopa, która różni się długością od drugiej stopy – zazwyczaj stopa z wadą jest krótsza.

Warto również zwrócić uwagę na następujące sygnały podczas chodzenia dziecka:

• ciągły chód na palcach;
• stawianie stóp w rotacji wewnętrznej – tzw. chód gołębi lub zewnętrznej;
• koślawienie stóp dziecka do środka .

Jeśli zauważysz którykolwiek z tych objawów u swojego dziecka, skonsultowanie się ze specjalistą może pomóc w odpowiedniej diagnozie i terapii stóp, wspierając prawidłowy rozwój stóp i postawy dziecka.

Jakie metody terapii stosują specjaliści?

Nasi fizjoterapeuci stosują różne metody terapeutyczne w leczeniu problemów stóp u dzieci takie jak: trójpłaszczyznowa manualna terapia wad stóp u dzieci na podstawach neurofizjologicznych według Barbary Zukunft-Huber, masaż leczniczy i stretching, kinesiotaping oraz odpowiednio dobrane ćwiczenia.

W przypadku jakiegokolwiek niepokoju zalecam konsultację fizjoterapeutyczną z naszymi doświadczonymi specjalistami. Nasi specjaliści dokładnie ocenią stan stóp oraz zaproponują odpowiednią terapię lub działania profilaktyczne, które wspomogą prawidłowy rozwój i funkcjonowanie stóp dziecka.

Pozdrawiam,
Fizjoterapeuta pediatryczny
Joanna Swatowska